สวนโบราณแห่งเมืองซูโจว

คอลัมน์ออนไลน์ "ชีพจรจีน" ประจำเดือน กันยายน
เรื่อง สวนโบราณแห่งเมืองซูโจว
โดย อาจารย์กอบบุญ วิริยยิ่งยง

       อย่างที่เราทราบกันดีว่าเมืองซูโจวได้รับการขนานนามว่าเป็น “เวนิสแห่งตะวันออก” ด้วยความที่ซูโจวมีลำคลองรายรอบเมืองเป็นจำนวนมาก และเป็นเครื่องข่ายทั่วเมือง อีกทั้งความงามตามธรรมชาติและสิ่งก่อสร้างโบราณต่าง ๆ เช่น สะพาน เจดีย์เป็นต้น อีกสิ่งหนึ่งที่เป็นเอกลักษณ์โดดเด่น และเป็นคุณค่าทางประวัติศาสตร์ทางวัฒนธรรมของเมืองซูโจวก็คือ สวนโบราณ ที่จำลองการตบแต่งเลียบแบบธรรมชาติเช่น หิน เนินเขา สระน้ำ ลำธาร นอกจากนั้นยังมีสะพานหิน ศาลา เจดีย์เป็นส่วนประกอบ ทำให้ซูโจวได้รับขนามนามว่าเป็น "เมืองแห่งสวน"

       ทางด้านประวัติศาสตร์ซูโจวมีประวัติศาสตร์ยาวนานกว่า 2,000 ปี และเป็นหนึ่งในเมืองที่เจริญที่สุด ในสมัยราชวงศ์ หมิงและราชวงศ์ชิง (ศตวรรษที่ 16-18) ทั้งในเมือง และนอกเมืองเต็มไปด้วยสวนต่าง ๆ ซึ่งมักสร้างขึ้นโดยเหล่าเจ้านายชั้นสูง ขุนนาง เศรษฐี เพื่อแสดงถึงฐานนะของตน และด้วยความที่สวนโบราณของซูโจว มีเอกลักษณ์ที่โดนเด่น และความสวยงามที่เป็นลักษณะเฉพาะตัว ทำให้ในปี ค.ศ. 1997 สวนโบราณเมืองซูโจว ได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก โดยองค์กรยูเนสโก้ (UNESCO) ในปี 2018 จำนวนสวนที่ถูกบรรจุในรายชื่อสวนของเมืองซูโจว มากถึง 108 แห่งทำให้ ซูโจวได้เปลี่ยนฉายาจาก “เมืองแห่งสวน” เป็น “เมืองร้อยสวน”

       เมื่อครั้งผู้เขียนได้ไปศึกษาต่อที่ประเทศจีน ได้มีโอกาสไปเที่ยวเมืองต่าง ๆ ในประเทศจีน และเมืองซูโจวก็เป็นหนึ่งในเมืองที่ผู้เขียนประทับใจเมื่อครั้งได้ไปท่องเที่ยว เพราะด้วยเอกลักษณ์ที่โดดเด่น ในลักษณะของเมืองที่มีลำคลองหลายสายพาดผ่าน ทั่วทั้งเมือง วิถีชีวิตของผู้คนกับสายน้ำ ร้านค้าร้านอาหาร และแหล่งท่องเที่ยวต่าง ๆ ที่อยู่ตลอดแนวยาวของลำคลอง เช่นถนนคนเดิน “ซานถังเจีย” (山塘古街) ที่แสดงให้เห็นอัตลักษณ์ ของเมืองซูโจวได้อย่างชัดเจน นอกจากนี้ สถานที่ท่องเที่ยวที่ขาดไม่ได้เมื่อมาเที่ยวที่นี้ ก็คือสวนโบราณต่างๆ ของเมืองซูโจว

       สวนโบราณแรกที่ผู้เขียนได้ไปเยี่ยมชมคือ สวนจัวเจิ้งหยวน (拙政园) สวนแห่งนี้เป็นสวนที่มีความสำคัญและมีชื่อเสียง มีขนาด 51,590 ตารางเมตร เป็นสวนใหญ่ที่สุดของเมืองซูโจว สวนนี้สร้างขึ้นในสมันราชวงศ์หมิง โดยขุนนางชื่อว่า หวังเสี้ยนเฉิน (王献臣) สวนแห่งนี้จะมีลักษณะเด่นในภูมิทัศน์ทางน้ำ เพราะว่ามีแหล่งน้ำล้อมรอบ ไม่ว่าจะเป็นลำธาร หรือสระน้ำขนาดต่าง ๆ นอกจากนี้ยังมีภูเขาหิน ต้นไม้ ดอกไม้ประดับตบแต่งไปทั่วสวน อาคารสถาปัตยกรรม ห้องโถง ศาลาริมน้ำ และสะพาน แบ่งเป็นสัดส่วนอย่างลงตัว ทั้งพื้นที่ที่เป็นสวน อาคาร และพื้นที่เปิดโล่ง ทำให้เมื่อตอนเข้าไปเดินข้างใน รู้สึกเพลิดเพลินอย่างยิ่ง กับบรรยากาศที่เรียบง่าย ความร่มรื่น ความสมบูรณ์ของธรรมชาติ ความสวยงามต้นไม้ดอกไม้นานาชนิด เสียงของสายน้ำไหล และความงดงามของสถาปัตยกรรมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว

สวนต่อมาผู้เขียนได้ไปเยี่ยมชมคือ สวนสิงโต (狮子园) เป็นสวนที่อยู่ห่างจาก สวนจัวเจิ้งหยวน (拙政园) ไม่ไกลมากนัก โดยประวัติของสวนแห่งนี้ เดิมทีเป็นวัด ต่อมาได้ถูดดัดแปลงเป็นสวน สร้างขึ้นเมื่อสมัยราชวงศ์หยวน ถึงแม้ว่าสวนแห่งนี่มีขนาดไม่ใหญ่มาก แต่มีความซับซ้อนอยู่ภายใน และสิ่งที่เป็นเอกลักษณ์ที่โดดเด่นของสวนคือ การประดับตบแต่งสวนด้วยหินขนาดต่าง ๆ ที่มีรูปร่างแปลกตา ไม่ว่าจะเป็นหินที่มีรูปทรงธรรมชาติ หรือเสาหินแกะสลัก นอกจากนั้นยังมี น้ำตก และสระน้ำขนาดต่าง ๆ โดยที่ตรงกลางของสวนสิงโต จะมีภูเขาหินจำลองขนาดใหญ่อยู่ตรงกลางของสระน้ำซึ่งเราสามารถเดินข้ามสะพานไปในภูเขาหินได้ ภายในภูเขาหินจำลองแห่งนี้ ก็จะมีช่องต่าง ๆ ให้เราเดินทะลุได้ไปทั้งหมดราวกับเดินในเขาวงกต และเมื่อไปถึงด้านบนของภูเขาหินอันนี้ ก็จะสามารถมองเห็นภาพในมุมกว้าง และความอลังการของสวนหินแห่งนี้ได้อย่างเต็มตา

    การท่องเที่ยวเมืองซูโจวครั้งนี้ทำให้ผู้เขียนได้รับประสบการณ์ สุนทรียภาพด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ ความงามของสถาปัตยกรรม และความสวยงามของสวนโบราณเมืองซูโจว ที่อยากจะกลับไปเที่ยวอีกครั้ง