鸡肋 คือ เนื้อที่อยู่บริเวณซี่โครงไก่ ซึ่งเป็นส่วนที่ไม่ค่อยมีเนื้อ และทานค่อนข้างลำบาก แต่จะทิ้งมันก็คงเสียดาย คำว่า 鸡肋 จึงเป็นคำศัพท์ภาษาจีนที่สื่อความหมายเฉพาะ “ไร้ประโยชน์ ไร้ความหมาย แต่ตัดใจทิ้งมันไม่ลง” ความหมายและรูปแบบการใช้คำศัพท์ข้างต้นเกิดขึ้นจากเนื้อหาในจดหมายเหตุสามก๊ก บรรพเว่ย ที่ว่าด้วยพระราชประวัติเว่ยอู่ โดยนักประวัติศาสตร์เผยซงจือ (裴松之) บันทึกเอาไว้
ในปี ค.ศ. 219 นายพลเซี่ยโหวยวน(夏侯渊) ลูกสมุนของโจโฉได้สู้รบต่อกรกับทหารของเล่าปี่ที่ด่านเองเปงก๋วน (阳平关) แต่ท้ายสุด นายพลคนดังกล่าวสู้ไม่ไหว และถูกทหารของเล่าปี่สังหาร หลังจากที่โจโฉทราบข่าวเรื่องการตายของลูกสมุน ก็รู้สึกคั่งแค้นอย่างยิ่ง มีนาคมในปีเดียวกัน โจโฉส่งกำลังทัพจากฉางอานบุกเข้าตีเมืองฮั่นจง ทว่าลักษณะทางภูมิศาสตร์ของฮั่นจงค่อนข้างพิเศษ ยากที่เคลื่อนทัพกล้ำกราย ไม่ว่าโจโฉจะพยายามเพียงใด ยังคงล้มเหลววันยังค่ำ จนความเคียดแค้นกลับเพิ่มทวี อย่างไรเสีย เนื่องด้วยอุปนิสัยของโจโฉเป็นคนที่รักศักดิ์ศรี ไม่ยอมปล่อยไก่ให้บริวารเห็น วันหนึ่ง ในขณะที่โจโฉกำลังทานอาหารอย่างสำราญ อยู่ดี ๆ มีทหารเดินเข้ามาสอบถามเรื่องของกลยุทธ์การออกศึก เขาเผลอพูดออกไปว่า “鸡肋” (เนื้อซี่โครง) ทำให้บรรดาทหารที่ออกศึกด้วยกันนั้นมึนงงกับคำสั่งดังกล่าว มีเพียงหยางซิว (杨修) คนเดียวที่วุ่นกับการเก็บข้าวเก็บของ พร้อมบอกพวกทหารให้เตรียมถอยทัพ
ทุกคนต่างตกใจว่าทำไมต้องถอยทัพออก หยางซิวจึงอธิบายเพิ่มเติมว่า “เนื้อติดซี่โครงไก่ แม้มีกลิ่นหอมอยู่หน่อย ทิ้งไปก็คงเสียดาย ในขณะเดียวกัน ถ้าทานเข้าไป มันก็ไม่มีเนื้อให้เคี้ยวเล่น คําสั่งยุทธการที่แม่ทัพกำลังสื่อ อุปมาว่า หากสู้รบต่อไปคงน่าเบื่อ” ต่อมาไม่นาน เป็นไปดั่งที่หยางซิวคาดการณ์ แม่ทัพโจโฉออกคำสั่งให้ทหารทั้งหมดถอยทัพ ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา คำว่า 鸡肋 จึงเป็นคำไวพจน์ของคำว่า “สิ่งของที่ทิ้งไปก็เสียดาย เรื่องราว/สิ่งของที่ไม่มีประโยชน์ หรืออาหารที่ไร้รสชาติ”
แต่เนื่องด้วยกาลเวลาแปรเปลี่ยนไป ส่งผลให้ซี่โครงกลายเป็นอาหารอันโอชะของผู้คนยามราตรี ขณะเดียวกัน มีร้านซี่โครงไก่ย่างเกิดขึ้นเป็นจำนวนมากในจีน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเมืองเซิ่นหยาง ซึ่งเป็นเมืองที่มีชื่อเสียงในเรื่องของการนำเอาซี่โครงไก่มาปรุงอาหาร เกิดเป็นเมนูซี่โครงไก่ทอด ซี่โครงไก่รมควัน ยำซี่โครงไก่ ยามใดที่หนุ่มสาวออฟฟิศว่างจากการทำงาน หรือสังสรรค์กับเพื่อนพ้อง มักจะสั่งซี่โครงไก่กินแกล้มกับเหล้าเบียร์ เพราะนอกจากราคาถูกแล้ว รสชาติยังอูมามิถูกปากอีกด้วย ปัจจุบันไม่ว่าคุณจะอยู่มุมใดของประเทศจีนก็สามารถหาซื้อทานได้ หากคุณได้ลิ้มรส รับรองคุณจะต้องอร่อยแบบตะโกน!!
อ้างอิง
1. http://www.lieguo.net/caocao/renwu_1703.html
2. https://www.douguo.com/cookbook/3023146.html
3. Chen, S. (2016). 三国志. 中华书局.
4. 辽宁「炸鸡架」是一道什么样的美食？有什么特色？https://www.zhihu.com/question/309819106