หากกล่าวถึงสำนวนจีนแล้ว มีความหมายที่หลากหลายครอบคลุมไปในทุกศาสตร์ของสังคม ไม่ว่าจะเป็นด้านวัฒนธรรม การดำเนินชีวิตต่าง ๆ รวมทั้งสำนวนที่เกี่ยวข้องกับด้านการเมืองในแต่ละยุคสมัยของจีนตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันที่ต่างสื่อถึงกลยุทธ์อุบายในการสู้รบปรบมือกันมา จึงถือเป็นลักษณะเด่นทางด้านวัฒนธรรมจีนดั้งเดิมอีกประการหนึ่ง ผู้อ่านที่ติดตามคอลัมน์ชีพจรจีนประจำเดือนสิงหาคม 2566 คงจะได้อ่านสำนวนความรักที่เกี่ยวกับด้ายแดงที่เขียนโดย อาจารย์ ดร.อาภรณ์ ถิรกันต์ ไปแล้ว มาถึงบทความนี้ผู้เขียนจะขอนำเสนอสำนวนสุภาษิตจีน แต่จะสื่อผ่านเหตุการณ์การเมืองไทยในปี 2023 โดยเฉพาะหลังเสร็จสิ้นการเลือกตั้งที่ค่อนข้างจะครบรสครบทุกมิติ เห็นถึงการชิงไหวพริบ เห็นถึงการรับเพื่อรุก และเห็นถึงความนิ่งที่มากับความเฉียบคมและประสิทธิภาพ ซึ่งผู้เขียนได้รวบรวมมาจากสื่อสาธารณะตามช่องทางต่าง ๆ
水可载舟亦可覆舟 “น้ำพยุงเรือได้ ก็ย่อมคว้ำเรือได้เช่นกัน”
ก่อนการเลือกตั้งต้องบอกว่าหลายคนคงไม่คาดคิดว่าพรรคก้าวไกลจะได้คะแนนมาเป็นลำดับที่ 1 ด้วยจำนวน สส. 151-ที่นั่ง ซึ่งตรงกันข้ามกับพรรครัฐบาลเดิมคือพรรคพลังประชารัฐที่ได้จำนวน สส. เมื่อปี 2562 ที่ 103 คน ลดลงมาเหลือ 40 คน หรือหากจะนำมารวมกับพรรครวมไทยสร้างชาติก็จะได้เป็น 76 ที่นั่ง ก็ยังคงลดลงเช่นกัน สะท้อนให้เห็นถึงจำนวนประชาชนที่เลือกพรรครัฐบาลเดิมลดน้อยลง หากเปรียบน้ำคือประชาชน เรือคือพรรคการเมือง ก็ย่อมมีความสอดคล้องกับสำนวนดังกล่าวข้างต้น ประชาชนสามารถทำให้พรรคการเมืองเป็นผู้แทนของตนได้ ก็ย่อมสามารถทำให้พรรคการเมืองไม่สามารถเป็นผู้แทนประชาชนได้เช่นกัน
指腹为婚 “การหมั้นตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดา”
ภายหลังการเลือกตั้งเราก็ได้เห็นประชาชนผู้ซึ่งเปรียบเสมือนพ่อแม่ประสงค์ให้พรรคก้าวไกลและพรรคเพื่อไทยเข้าพิธีมงคลสมรสกัน ตามที่ได้คะแนนเสียงลำดับที่ 1 และ 2 ซึ่งในใจลึก ๆ แล้วทั้งสองพรรคอาจไม่อยากแต่งงานกันเท่าไหร่ เห็นได้จากคำว่าถูก “คลุมถุงชน”ร่วมหอก้าวไกล สำหรับคำนี้ในภาษาจีนจะใช้คำว่า 包办婚姻 ซึ่งหมายถึงพ่อแม่เป็นคนเตรียมการทุกอย่างให้ลูก ในที่สุดแล้วทั้งสองฝ่ายก็ยินดีอยู่ร่วมกันพร้อมกับอีก6พรรคการเมือง เพื่อจัดตั้งรัฐบาล โดยตกลงกันว่าจะสนับสนุนให้ตัวแทนจากพรรคก้าวไกลขึ้นมาเป็นผู้นำในการบริหารประเทศ ในเหตุการณ์นี้จึงสามารถใช้คำว่า การหมั้นตั้งแต่อยู่ในครรภ์มารดามาเปรียบเทียบได้
以退为进 “การรับเพื่อรุก”
หลังการหมั้นหมายแล้ว กระบวนการแรกจึงเริ่มที่จะขยับ คือการเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร ในการโหวดเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎรนั้น ตามข่าวคือทางพรรคก้าวไกลยอมถอยหนี่งก้าว เพื่อให้พรรคร่วมอื่นเป็นประธานสภา ส่วนพรรคของตนเป็นรองประธานสภาคนที่หนึ่ง และตัวแทนจากพรรคเพื่อไทยเป็นรองประธานสภาคนที่สอง เพื่อที่จะให้กระบวนการจัดตั้งรัฐบาลได้เดินหน้าต่อไป ดังนั้นภาพที่เราเห็นว่าก้าวไกลถอยนั้น จึงเป็นการถอยแบบมีหลักการและแนวทางเพื่อให้สามารถเข้าสู่กระบวนการโหวดนายกรัฐมนตรีต่อไป
不谋而合 “การกระทำเหมือนกันโดยไม่ได้ปรึกษากันมาก่อน”
พอถึงวันเปิดประชุมรัฐสภาเพื่อโหวตนายกรัฐมนตรีคนที่30 ครั้งที่ 1 โดยในการอภิปรายช่วงเช้า แกนนำทางพรรคเพื่อไทยก็ได้เสนอชื่อแคนดิเดตนายกจากพรรคก้าวไกลให้เป็นนายกรัฐมนตรี หลังจากนั้นพรรคการเมืองส่วนใหญ่ทางฟากฝั่งรัฐบาลเดิมในการอภิปรายก็มีเหตุผลคล้าย ๆ กันคือ พรรคก้าวไกลควรถอยเรื่องมาตราใดมาตราหนึ่ง จะได้เห็นชอบและสนับสนุนในการจัดตั้งรัฐบาล นอกจากพรรครัฐบาลเดิมแล้ว ทางฝั่งสมาชิกวุฒิสภาก็มีความคิดเห็นคล้ายกัน พอตกช่วงบ่ายตอนเปิดให้มีการโหวตนายก ก็ปรากฎว่า จำนวนเสียงสนับสนุนไม่ถึงครึ่งหนึ่งของที่ประชุมรัฐสภาหรือ 376 เสียง ส่งผลให้แคนดิเดตนายกจากพรรคก้าวไกลไม่ผ่านการโหวตให้เป็นนายกรัฐมนตรี
同床异梦 “นอนร่วมเตียงแต่ฝันต่างกัน”
เมื่อไม่สามารถจัดตั้งรัฐบาลได้ ในที่สุดทางพรรคก้าวไกลก็แถลงส่งไม้ต่อให้พรรคที่มีจำนวนสส.อันดับสองเป็นแกนนำในการจัดตั้งรัฐบาล อย่างไรก็ตามเหตุการณ์ก็ไม่ได้เป็นไปตามอย่างที่ประชาชนเห็นและคิดเสมอไป ในที่สุดเหตุการณ์นอนร่วมเตียงฝันต่างกัน ของพรรคการเมืองที่เซ็น MOU 8 พรรคก็บังเกิดขึ้น สุดท้ายการจัดตั้งรัฐบาลตามข้อตกลง MOU 8 พรรคก็ถูกล้มเลิกจากทางพรรคเพื่อไทยหลังจากได้ประสานกับพรรคการเมืองต่าง ๆ ในชั้วรัฐบาลเดิม ด้วยเหตุผลว่าพรรคการเมืองต่าง ๆ ไม่เห็นด้วยกับพรรคก้าวไกลในการเสนอแก้ไขบางมาตราตามที่กล่าวมาแล้วข้างต้น และเหตุผลการทำเพื่อให้ประเทศชาติได้เดินหน้าต่อไป การลดความขัดแย้งเป็นต้น
人无远虑必有近忧 “มนุษย์หากไม่คิดการณ์ไกล ย่อมมีเรื่องให้กังกลใจในไม่ช้า”
ภายหลังจากการแถลงร่วมมือกับพรรครัฐบาลเดิมหลายพรรคในการจัดตั้งรัฐบาลที่มีพรรคเพื่อไทยเป็นแกนนำ ในที่สุดพรรคเพื่อไทยก็จัดตั้งรัฐบาลได้สำเร็จ โดยที่ประชุมรัฐสภามีมติเห็นชอบให้ คุณเศรษฐา ทวีสินเป็นนายกรัฐมนตรีคนที่ 30 และทุกท่านก็ได้รู้จักหน้าค่าตา ครม. เศรษฐา1 กันเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ทั้งนี้นักวิชาการ อดีตนักการเมืองหลายคนมองว่ารัฐบาลชุดนี้อาจมีอุปสรรคในการบริหารจัดการหลายอย่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งนโยบายของแต่ละพรรคที่ต้องปรับจูนกันใหม่หรือด้านอื่น ๆ ด้วย ซึ่งอาจส่งผลให้รัฐบาลอยู่ไม่ครบวาระ ดังนั้น พรรครัฐบาลก็คงต้องวางแผนคิดการณ์ไกลในการเดินแต่ละก้าวให้รอบคอบ มิเช่นนั้นอาจจะมีเรื่องให้กังวลในเร็ววันตามสำนวนดังกล่าวข้างต้นก็ย่อมเป็นได้
内忧外患 “ศึกนอกศึกใน”
ส่วนอีกพรรคการเมืองหนึ่งที่เป็นฝ่ายค้านในสภาที่จะต้องกล่าวถึงด้วยคือ พรรคประชาธิปัตย์ ซึ่งเป็นพรรคการเมืองเก่าแก่ที่สุดในประเทศ โดยในไม่กี่ปีมานี้พรรคการเมืองดังกล่าวมักจะมีข่าวการย้ายออกของสมาชิกอยู่บ่อยครั้ง ซึ่งก็มีหลายปัจจัยด้วยกัน เรียกได้ว่าภายนอกก็ต้องเผชิญกับจำนวนสส.ที่ลดน้อยลง ส่วนภายในก็ยังมีความขัดแย้งกันในเชิงความคิดอยู่ คงต้องติดตามกันต่อไปว่าจะตั้งกรรมการบริหารพรรคใหม่ได้เมื่อไหร่ และพรรคประชาธิปัตย์จะมุ่งทำการเมืองไปในทิศทางไหนต่อไป
จากเหตุการณ์การเมืองหลังการเลือกตั้งปี 2023 สิ่งที่ทุกท่านเห็นก็คือ หนึ่งคำพูดที่พูดออกไปแล้วมันก็จะเป็นนายเรา ดั่งสำนวนจีนคือ 一言既出驷马难追 “คำพูดเมื่อพูดออกไปแล้ว ยากที่จะกลับคืน” พรรรคการเมืองที่ได้เป็นรัฐบาลก็ขอให้บริหารประเทศไปอย่างมั่นคง มีจิตใจรับใช้ประชาชน ช่วยนำพาประเทศให้มีความเจริญรุ่งเรือง สังคมเป็นสุข ตามที่ได้หาเสียงหรือพูดกับประชาชนไว้ ส่วนประชาชนก็รอดูกันต่อไป หากอยู่ครบวาระ อีกสี่ปีข้างหน้าก็มาดูกันว่าจะได้ใจประชนจนสามารถกลับมาบริหารประเทศต่ออีกครั้งหรือไม่ ผู้เขียนขอทิ้งท้ายตามสำนวนจีนที่ว่า 得民心者得天下“ผู้ที่ครองใจประชาชนคือผู้ที่จะได้บริหารบ้างเมือง”
ข้อมูลอ้างอิง
คมเฉือนคม “เลือกตั้งซ่อมระยอง” ศึกนอกศึกในวุ่น “ประชาธิปัตย์” ผวาตกขบวน !.สืบค้น 15 สิงหาคม 2566, จาก https://teroasia.com/news/248267
ชลน่าน เพื่อไทย ถูกคลุมถุงชนร่วมหอก้าวไกล อยากออกแต่ต้องอยู่. https://www.prachachat.net/politics/news-1336965
เพื่อไทย จับมือ 6 พรรคร่วมจัดตั้งรัฐบาล. สืบค้น 15 สิงหาคม 2566, จาก https://www.thaipbs.or.th/news/content/330456
เพื่อไทยประกาศแยกทาง "ก้าวไกล" ฝ่ายค้าน-ชงแก้รัฐธรรมนูญใหม่. สืบค้น 11 สิงหาคม 2566, จาก
https://www.thaipbs.or.th/news/content/330235
'ภูมิใจไทย-พลังประชารัฐ-รวมไทยสร้างชาติ' ย้ำมี 'ก้าวไกล' อยู่เราไม่เข้าร่วมรัฐบาล. สืบค้น
1 สิงหาคม 2566 จาก https://prachatai.com/journal/2023/07/105136