มงคลคู่(囍)บทเพลงที่บอกเล่างานแต่งที่ไม่ธรรมดา ‘หมิงฮุน’

Categories: sclc-ชีพจรจีน

คอลัมน์ออนไลน์ "ชีพจรจีน" ประจำเดือนกันยายน 2566

เรื่อง มงคลคู่(囍)บทเพลงที่บอกเล่างานแต่งที่ไม่ธรรมดา ‘หมิงฮุน’

โดย อาจารย์ Nang Ying Htaung (อาจารย์ประจำสำนักวิชาจีนวิทยา มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง)   

      เพลงมงคลคู่หรือฉี(囍)เป็นเพลงที่เล่าถึงเรื่องราวเกี่ยวกับผู้หญิงที่กำลังจะแต่งงาน แต่งานแต่งไม่ได้มีความสุขอย่างที่คิด กลับเต็มไปด้วยความโศกเศร้า ที่เจ้าบ่าวได้แต่งงานกับเจ้าสาวซึ่งถูกหวังเออร์โก่ว(王二狗)สังหาร แต่ชายหนุ่มไม่ลืมคำสัญญากับหญิงสาวจึงตัดสินใจจัดพิธีแต่งงานขึ้น และเนื้อเพลงทั้งหมดของเพลงมงคลคู่หรือฉี(囍)เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับวันที่จัดงานแต่งและบอกเล่าถึง “การแต่งงานแบบผี ‘หมิงฮุน’(冥婚)”

     เพลงมงคลคู่หรือฉี นั้นได้บรรยายถึงงานแต่งงานแบบจีน และมีสว่อน่า ( 唢呐 เครื่องดนตรีที่ใช้เป่าชนิดหนึ่ง มีลักษณะคล้ายแตร) เพิ่มเข้ามาในบทเพลง ซึ่งว่ากันว่าเมื่อได้ยินเสียงสว่อน่า ต้องเป็นเรื่องดีอย่างงานแต่งหรือไม่ก็เรื่องเศร้าเช่นงานศพ และในบทเพลงนี้ได้มีการใช้สว่อน่าเพื่อแสดงถึงความรู้สึกที่มีความสุขที่ได้แต่งงานควบคู่กับความรู้สึกเสียใจที่คนรักได้จากไปแล้ว โดยเนื้อเพลงก็ได้มีเนื้อความที่บ่งบอกว่างานแต่งนี้ไม่ใช่งานแต่งที่ธรรมดา เช่น “วัน 18 เดือน 1”(正月十八)ตามจันทรคติจีน ในวันเวลานี้ไม่ใช่วันมงคลและไม่ใช่ฤกษ์งามยามดีในการแต่งงาน "สายเกินไปแล้ว/ผลักประตูออกแล้วหมอกก็จะจางหาย"(说迟那时快/ 推门雾自开)ในท่อนนี้ได้บ่งบอกถึงในขณะนั้นคือช่วงเวลากลางคืน โดยปกติคนเราแต่งงานในตอนกลางวันก็มักจะไม่มีหมอก และยังมีเนื้อเพลงบางส่วนที่ได้พูดถึงแมวป่ากับชาวบ้านที่ต่างก็ปิดประตูเรือนไม่ยอมออกมาดูทั้งที่เป็นงานมงคล เป็นเพราะว่าเจ้าสาวเป็นศพร่างไร้วิญญาณไปแล้วนั้นเอง

     และหมิงฮุน(冥婚)เป็นประเพณีงานแต่งที่จัดการหาคู่ครองให้กับคนที่ตายไป หรือชายหญิงที่ได้ทำกันหมั้นหมายไว้และเสียชีวิตด้วยเหตุผลบางอย่างก่อนจะแต่งงานกัน โดยสมัยโบราณคนจีนเชื่อว่าหากไม่จัดงานแต่งให้พวกเขาเสร็จสมบูรณ์ ดวงวิญญาณจะต้องรู้สึกโดดเดี่ยว ไม่เป็นสุข แล้วครอบครัวที่ยังอยู่ ก็จะไม่เป็นสุขเช่นกัน จึงต้องจัดพิธีแต่งงานให้กับพวกเขา และนำร่างของทั้ง 2 คนฝังร่วมกันเพื่อสื่อถึงว่าพวกเขาได้เป็นสามีภรรยากันแล้ว การแต่งงานระหว่างคนกับศพ หากศพชายแต่งผู้หญิงจะเรียกว่า “ผีแต่งเมีย” หากศพหญิงแต่งผู้ชายจะเรียกว่า “ผีแต่งผัว” แม้ประเพณีดังกล่าวจะดูพิสดาร แต่ก็สะท้อนให้เห็นถึงค่านิยม ความเชื่อของสังคมจีนสมัยก่อน รวมไปถึงความผูกพันระหว่างคนในครอบครัว ความรักความห่วงใยที่พ่อแม่มีต่อบุตรผู้จากโลกไปก่อนวัยอันควร และพิธีกรรมนี้ยังคงมีอยู่บ้างในชนบททางเหนือของจีน มีการทำธุรกิจเกี่ยวกับการหาเจ้าสาวผีหรือเจ้าบ่าวผีมาแต่งงานกับผู้เสียชีวิต ทำให้เกิดอาชญากรรมและการฆาตกรรมเพื่อนำศพไปเป็นคู่แต่งงาน จึงทำให้พิธีกรรมหมิงฮุนหรือพิธีกรรมแต่งงานแบบผีได้กลายเป็นพิธีกรรมต้องห้ามในประเทศจีน

ข้อมูลอ้างอิง

天天活.(2023).囍背后的故事.สืบค้น 31 สิงหาคม 2566, จากhttp://baike.aipingxiang.com/712012.html

杂货铺的猫.(2022).真实解读葛东琪作品《囍》背后的故事.สืบค้น 31 สิงหาคม 2566, จาก https://zhuanlan.zhihu.com/p/568325584?utm_id=0

陆也读史.(2023).“鬼有所归,乃不为厉”——民间“配冥婚”习俗.สืบค้น 31 สิงหาคม 2566, จาก https://baijiahao.baidu.com/s?id=1763530867370852018...

冥婚(一种一种迷信陋习).สืบค้น 31 สิงหาคม 2566, จาก

https://baike.baidu.com/item/%E5%86%A5%E5%A9%9A/426111...

  • 49