ต้อนรับปีมะเส็งกับสำนวนสุภาษิตจีนที่เกี่ยวข้องกับคำว่า “蛇”(งู)

หมวดหมู่ข่าว: sclc-ชีพจรจีน

คอลัมน์ออนไลน์ "ชีพจรจีน" ประจำเดือนกุมภาพันธ์ 2568

เรื่อง ต้อนรับปีมะเส็งกับสำนวนสุภาษิตจีนที่เกี่ยวข้องกับคำว่า “蛇”(งู)

โดย อาจารย์ ดร.กัญชพร ศิริวาท (อาจารย์ประจำสำนักวิชาจีนวิทยา มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง) 

          “ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้” ตรุษจีนปีนี้เพิ่งผ่านพ้นไปไม่นาน ซึ่งในวัฒนธรรมจีนก็ถือว่าได้เข้าสู่ปีมะเส็ง (งูเล็ก) อย่างเป็นทางการแล้ว

          ปีงู (巳年) เป็นปีที่ 6 ในระบบ 12 นักษัตรของจีน โดยมี งู (蛇) เป็นสัตว์สัญลักษณ์ ในปี 2025 นี้ เป็นปี 乙巳年 (Yǐ-Sì Nián) ซึ่งประกอบด้วย

• 天干 (Tiāngān - Heavenly Stem): 乙 (Yǐ) = ธาตุไม้ (阴木 - Yin Wood)

• 地支 (Dìzhī - Earthly Branch): 巳 (Sì) = งู

          ธาตุไม้ในปีนี้สื่อถึง การเติบโต ความยืดหยุ่น และความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งจะส่งผลให้ปีงู 2025 เป็นปีที่เหมาะสำหรับการวางแผนระยะยาวและการพัฒนาตนเอง

          เพื่อเป็นการต้อนรับปีงู บทความนี้จึงขอนำเสนอตัวอย่างสำนวนสุภาษิตจีนที่เกี่ยวข้องกับ “蛇” (งู) ซึ่งสะท้อนถึงความหมายเชิงสัญลักษณ์และวัฒนธรรมจีน

1. 画蛇添足 (Huà shé tiān zú)

• ความหมาย: วาดงูแล้วเพิ่มขา

• คำอธิบาย: สำนวนนี้หมายถึงการทำสิ่งเกินความจำเป็นจนทำให้เกิดความเสียหาย เปรียบเสมือนการวาดงูที่สมบูรณ์อยู่แล้วแต่ไปเพิ่มขาให้ ซึ่งไม่จำเป็น

• ใช้เมื่อ: เตือนไม่ให้ทำสิ่งเกินความพอดี

• ตัวอย่าง: 不要画蛇添足,简单就好。(Bùyào huà shé tiān zú, jiǎndān jiù hǎo.)

แปลว่า อย่าทำเกินความจำเป็น ทำแบบง่ายๆ ก็พอ

2. 打草惊蛇 (Dǎ cǎo jīng shé)

• ความหมาย: ตีหญ้าให้งูตื่น หรือ

แหวกหญ้าให้งูตื่น ในสำนวนไทย

• คำอธิบาย: สำนวนนี้ใช้เพื่อเตือนให้ระมัดระวังการกระทำหรือคำพูดที่อาจทำให้ฝ่ายตรงข้ามรู้ตัวและเตรียมพร้อมรับมือ

• ใช้เมื่อ: ต้องการเตือนให้ระมัดระวังการกระทำที่อาจทำให้สถานการณ์แย่ลง

• ตัวอย่าง: 在谈判前泄露我们的计划,就像打草惊蛇一样,会让对方有防备。

(Zài tánpàn qián xièlòu wǒmen de jìhuà, jiùxiàng dǎcǎo jīngshé yíyàng, huìràng duìfāng yǒu fángbèi.)

แปลว่า หากเปิดเผยแผนของเราก่อนการเจรจา ก็เหมือนตีหญ้าให้งูตื่น ทำให้อีกฝ่ายเตรียมตัวรับมือก่อนได้

3. 蛇鼠一窝 (Shé shǔ yī wō)

• ความหมาย: งูและหนูอยู่ในรังเดียวกัน

• คำอธิบาย: สำนวนนี้ใช้เพื่ออธิบายกลุ่มคนที่มีพฤติกรรมไม่ดีหรือทุจริตที่รวมตัวกันเพื่อทำสิ่งที่ผิดศีลธรรมหรือผิดกฎหมาย

• ใช้เมื่อ: บรรยายกลุ่มคนที่ไม่ดีที่รวมตัวกัน

• ตัวอย่าง: 这些贪官和黑帮蛇鼠一窝,一起欺压百姓。

(Zhèxiē tānguān hé hēibāng shé shǔ yī wō, yīqǐ qīyā bǎixìng.)

แปล เจ้าหน้าที่รัฐที่ทุจริตและแก๊งมาเฟียเป็นพวกเดียวกัน ร่วมกันกดขี่ประชาชน

4. 杯弓蛇影 (Bēi gōng shé yǐng)

• ความหมาย: เห็นเงางูในถ้วยเหล้า

• คำอธิบาย: สำนวนนี้หมายถึงการตื่นตระหนกหรือหวาดกลัวโดยไม่มีเหตุผล เปรียบเสมือนคนที่เห็นเงาสะท้อนในถ้วยเหล้าแล้วคิดว่าเป็นงู

• ใช้เมื่อ: บรรยายอาการหวาดระแวงเกินเหตุ

• ตัวอย่าง: 他总是杯弓蛇影,担心别人对他不满,其实大家根本没那么想。

(Tā zǒng shì bēi gōng shé yǐng, dānxīn biérén duì tā bùmǎn, qíshí dàjiā gēnběn méi nàme xiǎng.)

แปล เขามักจะคิดมากเกินไป กลัวว่าคนอื่นจะไม่พอใจเขา ทั้งที่จริง ๆ แล้วไม่มีใครคิดแบบนั้นเลย

5. 蛇欲吞象 (Shé yù tūn xiàng)

• ความหมาย: งูต้องการกลืนช้าง

• คำอธิบาย: เป็นสำนวนจีนที่เปรียบเทียบความโลภหรือความทะเยอทะยานที่เกินจริง

• ใช้เมื่อ: ต้องการเตือนหรือวิจารณ์คนที่มีความโลภหรือความทะเยอทะยานที่เกินขีดจำกัดของตัวเอง

• ตัวอย่าง: 他总想一夜暴富,真是蛇欲吞象。

(Tā zǒng xiǎng yī yè bào fù, zhēnshi shé yù tūn xiàng.)

แปล เขามักคิดว่าจะรวยข้ามคืน นี่คือความโลภที่เกินตัว

          นอกจากสำนวนสุภาษิตข้างต้นแล้ว ในช่วงเทศกาลตรุษจีน คนจีนยังมีคำอวยพรปีใหม่ที่ใช้คำว่า “蛇”ด้วย เช่น 灵蛇献瑞,岁岁平安、蛇跃龙门,功成名就、蛇跻新程,步步高升เป็นต้น

          ปีงู 2025 จะเป็นปีที่เต็มไปด้วยพลังงานแห่งปัญญาและการเติบโต หากคุณรู้จักใช้พลังงานนี้อย่างเหมาะสม ก็จะสามารถบรรลุเป้าหมายและเสริมสร้างความมั่นคงในชีวิตได้อย่างแน่นอน

รายการอ้างอิง

百度百科.(n.d.).蛇年.https://baike.baidu.com/item/%E8%9B%87%E5%B9%B4/6779151

网易.(2025).过年了,别再说“新年快乐”了,记住20句祝福语,蛇年好兆头. https://www.163.com/dy/article/JLE63CQ00525RS7P.html

文学网. (n.d.). 蛇的成语.https://cy.hwxnet.com/class/3_25_.html

  • 4 ครั้ง